Spis treści:

Ocena ryzyka w radiologii – element audytu klinicznego

Autor: Dominika Oborska-Kumaszyńska

Zmiany inwolucyjne narządu ruchu a ryzyko złamań / Locomotory system involution changes and the risk of bones fractures.

Autorzy: Anna Skrzek, Zofia Ignasiak, Jarosław Domaradzki

Streszczenie
W badaniach nad urazami kości i stawów analizuje się najistotniejsze czynniki ryzyka upadków i złamań. Efektem procesów inwolucyjnych może być utrata stabilności postawy ciała człowieka, obniżona siła mięśniowa, zmniejszony zakres ruchomości stawów oraz obniżona gęstość tkanki kostnej z pogorszeniem jej wytrzymałości. Zmiany te wyraźnie ograniczają możliwości ruchowe i lokomocyjne osób starszych. Celem niniejszej pracy była analiza wybranych czynników ryzyka złamań i częstotliwości ich występowania u dorosłych i starszych kobiet. Przebadano 193 kobiety, które podzielono na 3 grupy wiekowe: osoby 50-letnie (N = 46, średnia wieku 55,6 ± 3,1), 60-letnie (N = 90, średnia wieku 64,8 ± 2,9) oraz 70-letnie (N = 57, średnia wieku 74,9 ± 3,2). Wykonano podstawowe pomiary somatyczne, badania densytometryczne za pomocą aparatu EXA-3000 firmy Mar-Med, pomiary siły mięśniowej z wykorzystaniem wielofunkcyjnego fotela rehabilitacyjno-diagnostycznego do analizy momentów sił mięśni stawu kolanowego w warunkach pracy izometrycznej oraz przeprowadzono badanie stabilności postawy ciała z wykorzystaniem platformy dynamograficznej ACCU GAIT firmy Technomex. W badaniach obserwowano charakterystyczne dla wieku zmiany cech somatycznych, czyli obniżanie wysokości ciała i zwiększanie względnej masy ciała (BMI – Body Mass Index). Wyniki badań wykazały spadek gęstości tkanki kostnej wraz z wiekiem (BMD – Body Mass Density) oraz zmniejszenie momentów siły mięśnia czworogłowego i zginaczy stawu
kolanowego. Parametry równowagi (pole powierzchni stabilogramu oraz długość całkowita stabilogramu) były większe w kolejnych grupach wiekowych. Przeprowadzona analiza wykazała istotne związki między wiekiem a badanymi parametrami. W badaniach ankietowych z ostatnich 3 lat wykazano wzrastającą częstość złamań w tych grupach kobiet, odpowiednio 20, 28 i 35%. Wyniki badań potwierdzają, że ryzyko złamania rośnie nie tylko wraz z wiekiem, ze zmniejszaniem się masy kostnej, lecz także w następstwie fizjologicznych zmian pozaszkieletowych dotyczących układu nerwowo-mięśniowego.

Słowa kluczowe: wiek starszy, budowa ciała, sprawność fizyczna,
gęstość mineralna, ryzyko złamań

Wpływ symetrii ćwiczeń na rozkład temperatury górnej części ciała / Effect of exercise symmetry on the temperature distribution in the upper part of the human body.

Autorzy: Jan Awrejcewicz, Bartłomiej Zagrodny

Streszczenie
W artykule zaprezentowano wyniki oceny termowizyjnej symetrii ćwiczeń fizycznych. Celem badań była analiza wpływu asymetrii pracy mięśni na rozkład temperatury ciała i porównanie ich z ćwiczeniami wykonywanymi symetrycznie.
Analizowano wpływ ćwiczeń na mięśnie obręczy barkowej, przede wszystkim na zginacze, prostowniki, przywodziciele i odwodziciele ramion oraz przedramion. Wykazano, że za pomocą termowizji można wykryć asymetrię wykonywanych ćwiczeń fizycznych.

Słowa kluczowe: termografia, mięśnie, ćwiczenia asymetryczne

MEDYCYNA FIZYKALNA / PHYSICAL MEDICINE.

Obciążenie układu sercowo-naczyniowego pod wpływem bodźca kriogenicznego u osób zdrowych ‒ wstęp do analizy przeciwwskazań do zabiegów kriostymulacji i krioterapii ogólnoustrojowej.

Wpływ dawki terapeutycznej na skuteczność laseroterapii nisko- i wysokoenergetycznej (HILT) / The influence of the therapeutic dose on the efficacy of the low and High Intensity Laser Therapy (HILT).

Autorzy: Andrzej Kwolek, Jolanta Zwolińska, Aneta Weres

Streszczenie
Celem pracy jest porównanie skuteczności różnych form i metod laseroterapii na podstawie przeglądu literatury. Uwzględniono opublikowane w latach 2003−2011 prace badawcze skatalogowane w medycznych bazach danych Pub- Med, Embase, Cochrane oraz liczne pozycje piśmiennictwa anglojęzycznego i polskiego z przedmiotowej tematyki. Dane wskazują na szerokie możliwości zastosowania laseroterapii, zarówno jako samodzielnej metody, jak również metody skojarzonej. Zauważalna jest jednak niewielka liczba badań naukowych o wysokiej jakości metodologicznej, a tylko właściwie zaplanowane i rzetelnie realizowane badania naukowe mają istotne znaczenie dla podejmowania ważnych decyzji terapeutycznych w praktyce klinicznej.

Słowa kluczowe: niskoenergetyczna terapia laserowa, wysokoenergetyczna terapia laserowa, dawka terapeutyczna.

Wpływ kinesiology taping na zmianę rozkładu temperatury okolicy mięśnia prostego brzucha ‒ doniesienie wstępne / The influence of kinesiology taping on the temperature distribution within the rectus abdominis muscle area ‒ preliminary report.

Autorzy: Anna Ptak, Grzegorz Konieczny, Agnieszka Dębiec-Bąk, Natalia Kuciel

Streszczenie
Wstęp: Kinesiology taping to efektywna metoda terapii, która wspomaga procesy samodzielnej regeneracji organizmu. Jest niewiele publikacji na temat tej formy terapii. Celem pracy była ocena wpływu plastra Kinesio Tex na rozkład temperatury okolicy mięśnia prostego brzucha. Materiał i metoda: W badaniu uczestniczyły 32 kobiety, (średnia wieku 22 lata ± 2,21), BMI<23. Rejestracji termowizyjnej dokonano trzykrotnie (przed aplikacją plastra, zaraz
po aplikacji i w piątej dobie po aplikacji – przed ściągnięciem plastra) zgodnie z procedurą Europejskiego Towarzystwa Termowizyjnego. Zdjęcia rejestrowano w pozycji stojącej, przy odwiedzionych kończynach górnych powyżej kąta 45°. W badaniu zastosowano aplikację mięśniową typu I na mięsień prosty brzucha po obu stronach pępka. Wyniki: Poziom ciepłoty po obu stronach pępka w okolicy plastra był równomierny. Nie wykazano istotnych statystycznie różnic (p < 0,05) między wynikami we wszystkich trzech badaniach. 

Wnioski: Zastosowanie plastra nie wpływa na zmianę temperatury ciała w okolicy mięśnia prostego brzucha tuż po naklejeniu plastra i w piątej dobie po jego zastosowaniu. Plaster posiada właściwości izolacyjne, co nie pozwala na ocenę rozkładu temperatury w miejscu aplikacji plastra.

Słowa kluczowe: kinesiology taping, termowizja, mięsień prosty brzucha

Inżynieria biomedyczna / Biomedical engineering.

Zastosowanie medyczne systemów / Ambient Intelligence Medical application of Ambient Intelligence systems.

Autorzy: Emilia Mikołajewska, Dariusz Mikołajewski

Streszczenie
Ambient Intelligence (AmI), czyli inteligencja otoczenia, oznacza efektywne i transparentne wsparcie aktywności użytkowników za pomocą narzędzi i technik wywodzących się z informatyki i telekomunikacji. Oferowane usługi i rozwiązania techniczne są dostosowane do potrzeb konkretnego użytkownika. Jednocześnie charakteryzują się elastycznością zakresu i formy sterowania oraz możliwością ograniczania ilości otrzymywanych informacji. Dotychczasowe zastosowania AmI obejmują utrzymanie i naprawę. Możliwa jest również praca w nowych obszarach, obejmujących: medycynę, inżynierię biomedyczną i kognitywistykę, edukację, interaktywne systemy rozrywkowe działające w czasie rzeczywistym (w tym gry), archiwizację i przeszukiwanie zasobów oraz nowe standardy komunikacyjne. Celem niniejszej pracy jest ocena technologii i procesów kryjących się pod pojęciem AmI oraz omówienie przykładowych zastosowań medycznych.

Słowa kluczowe: medycyna, rehabilitacja, telemedycyna, sztuczna inteligencja, Ambient Intelligence.

Zastosowanie ultrasonografii w medycynie estetycznej i kosmetologii ‒ doświadczenia własne / The usefulness of ultrasonography in aesthetic medicine and cosmetology ‒ own experiences.

Autorzy: Robert Krzysztof Mlosek, Wiesław Jakubowski

Streszczenie
Badania ultrasonograficzne stają się coraz bardziej popularne w medycynie estetycznej i kosmetologii. W badaniach skóry użyteczna jest ultrasonografia klasyczna oraz ultrasonografia wysokich częstotliwości. W ultrasonografii klasycznej wykorzystywane są głowice o częstotliwości do 20 MHz, natomiast w ultrasonografii wysokich częstotliwości głowice 20–100 MHz. Ta druga umożliwia szczegółowe obrazowanie naskórka, skóry właściwej oraz górnej części tkanki podskórnej. Ultrasonografia klasyczna pozwala uwidocznić całą tkankę podskórną. W kosmetologii i medycynie estetycznej ultrasonografia stosowana jest do oceny stanu skóry oraz do monitorowania przebiegu terapii poprawiających jej wygląd.

 Słowa kluczowe: kosmetologia, medycyna estetyczna, ultrasonografia klasyczna, ultrasonografia wysokich częstotliwości

Zastosowanie wideonystagmografii u chorych po udarze mózgu w tylnym obszarze unaczynienia / Videonystagmography diagnosis of patients with the history of cerebral stroke in the posterior area.

Autorzy:  Wojciech Gawron,  Ewa Koziorowska-Gawron, Sławomir Budrewicz, Magdalena Koszewicz, Maria Ejma.

Streszczenie
Wideonystagmografia (VNG – videonystagmography) jest jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych w diagnostyce otoneurologicznej. Pacjenci po udarze w obrębie móżdżku i/lub pnia mózgu często skarżą się na zawroty głowy i zaburzenia równowagi. Nieprawidłowości w obrębie móżdżku, w obszarze tylnego unaczynienia, mogą zaburzać odruchy wzrokowo-okoruchowe i przedsionkowo-okoruchowe. Celem pracy była ocena zaburzeń u pacjentów po udarze w obrębie móżdżku lub pnia mózgu. Materiał i metoda. Badanie VNG wykonano u 11 pacjentów w średnim wieku 59 lat po udarze móżdżku (n = 6) lub pnia mózgu (n = 5). Badania przeprowadzono w okresie od 1 miesiąca do 8 lat po incydencie. Wyniki. We wszystkich przypadkach, przynajmniej jeden z testów, biorąc pod uwagę również próby kaloryczne, był nieprawidłowy. Zaburzenia w obrębie obwodowej części narządu przedsionkowego dotyczyły jedynie pacjentów z ogniskiem zlokalizowanym w móżdżku. Wnioski. Odchylenia w badaniu VNG utrzymują się przez wiele lat po incydencie udaru móżdżku lub pnia mózgu. Osłabienie pobudliwości przedsionka może być indukowane zmianą naczyniopochodną w móżdżku.

Słowa kluczowe: wideonystagmografia, układ równowagi, udar niedokrwienny mózgu

Identyfikacja białek z wykorzystaniem techniki Peptide Mass Fingerprinting (PMF) Część II ‒ algorytmy scoringu / The identification of proteins by Peptide Mass Fingerprinting (PMF) Part II ‒ the scoring algorithms. 

Autorzy: Hanna Kamińska, Halina Podbielska

Streszczenie
Postęp w dziedzinie komputerów oraz rozwój Internetu zrewolucjonizował, proces identyfikacji białek oraz przyczynił się do szybkiego wzrostu proteomicznych baz danych. Krótko po wprowadzeniu pierwszej technologii identyfikacji białek z widm spektrometrów masowych PMF (Peptide Mass Fingerprinting) okazało się, że algorytmy wykorzystywane do wyszukiwania w bazie danych protein odpowiadających wynikom eksperymentu mają kluczowe znaczenie dla wysokiej poprawności identyfikacji. Rozwój metody PMF był zatem uwarunkowany nie tylko przez usprawnienia techniczne schematu, ale przede wszystkim przez zastosowanie rozmaitych metod matematycznych
i statystycznych (tzw. algorytmów scoringu) przywyszukiwaniu poprawnych rozwiązań. Kolejnym krokiemw informatycznym usprawnieniu identyfikacji było opracowanie metod walidacji jej rezultatów na podstawie istniejących baz danych lub też symulacji. Walidacja rezultatów pozwoliła na wyeliminowanie większości błędów pierwszego rodzaju w identyfikacji metodą PMF. Przez wzgląd na powszechność stosowania metody, a także jej ulepszenia autorzy postanowili podsumować obecny stan wiedzy w tym zakresie. Praca została podzielona na dwie części: w pierwszej przedstawiono opis historii powstania metody PMF wraz z charakterystyką jej części eksperymentalnej i opisem najpopularniejszych baz danych stosowanych przy identyfikacji, natomiast druga część jest poświęcona zagadnieniom algorytmicznym związanym z wyszukiwaniem w bazie danych protein najlepiej odzwierciedlających białko analizowane w próbce. Bioinformatyczne ujęcie identyfikacji białek w drugiej części nawiązuje do specyfikacji eksperymentu, omówionej w części pierwszej publikacji. Druga część pracy w szczegółowy sposób opisuje główne aspekty porównywania mas teoretycznych i eksperymentalnych, tj. trawienie in silico, rozpoznawanie modyfikacji białek, dopasowywanie mas oraz kalibrację poprawnych dopasowań. Opisane zostały także sposoby budowania funkcji scoringowych oraz algorytmy walidacji ich wartości. Dodatkowo, w pracy przedstawiono najbardziej znane funkcje scoringowe oraz pełny przegląd oprogramowania do identyfikacji białek metodą PMF.

Słowa kluczowe: proteomika, identyfikacja protein, spektrometria masowa, peptide mass fingerprinting, schematy scoringu

Biuletyn Informacyjny

Zastosowanie niskich temperatur w medycynie